Tips voor het vinden van een goede kleinschalig wooninstelling

Kleinschalig wonen lijkt de toekomst te hebben, grote zorgorganisaties moeten het afleggen tegen kleine zorgondernemers (of soms even grote zorgorganisaties maar dan met een beter zorgconcept) omdat mensen steeds vaker kiezen voor kleinschaligheid. Maar wat zijn nu eigenlijk de voor- en nadelen er van?

Kleinschalig wonen heb je in verschillende vormen. Je hebt de echt betrokken zorgondernemer die op eigen risico en met soms wat gebrek aan kennis (vaak juist op gebied van beleid) maar wel met veel passie een zorginstelling is gestart. Daarnaast zie je nieuwe zorgorganisaties ontstaan zoals de herbergier die als voordeel hebben dat ze op papier alles in orde hebben. Ook heb je zorgorganisaties die kleinschalig wonen binnen een grote zorginstelling inrichten.

Kleinschalig wonen, de plus zijde

Er zijn heel wat redenen om voor kleinschalig wonen te kiezen, hoewel thuis wordt gepromoot als de beste manier van oud worden, is het leven met andere mensen in een zorginstelling zeker een goed argument ten opzichte van de eenzaamheid en gebrek aan prikkels van het zelfstandig blijven wonen. Hier een aantal voordelen op een rij:

1. Er wordt vaak vers gekookt (behalve bij grote zorginstellingen waar het uit de keuken komt)

Goed voor de prikkels, het gewicht (men eet meer in bijzijn van anderen) , bewegen (men helpt met koken), en de voeding is van betere kwaliteit dan het gros van de tafeltje dekje maaltijden. Daarbij komt dat het eten niet tot pap gekookt wordt wat maakt dat je meer kauwt. Kauwen is over het algemeen goed voor je, zoals te lezen is in het blog over voeding.

2. Er zijn meer prikkels

In een grote zorginstelling zitten mensen vaker op hun kamer, ik kan het weten want ik heb 17 jaar ervaring in het werken in diverse zorgloggen. Omdat er op de gang niets gebeurt blijft men op de kamer waar men een gebrek aan prikkels voor de hersenen ervaart. In kleinschalig wooninstellingen zijn er altijd wel mensen op de huiskamer aanwezig en zijn bewoners daar dan ook vaker te vinden. Alleen al het in gezelschap zijn van anderen stimuleert de hersenen.

3. Minder sociaal isolement

In grote zorgorganisaties komen sommige bewoners alsnog nauwelijks van de kamer af. Dit komt niet alleen omdat er een groep mensen is dat graag alleen is, maar vooral omdat er niets te beleven valt op een gang en er geen ondersteuning is voor de sociale interacties. In kleinschalig wonen is er wel altijd iets te doen in de huiskamer en trekken mensen zich ook minder snel terug.

4. Meer persoonlijke aandacht

Kleinschalig wooninstellingen hebben vaak een klein team waardoor er vrijwel altijd bekenden aanwezig zijn om de zorg te leveren. Hierdoor kennen de medewerkers de bewoners ook beter waardoor ze effectiever kunnen werken. Nog een voordeel is dat deze medewerkers niet kunnen “ontsnappen” aan het werken met cliënten.

5. Meer betrokkenheid als je het goed inricht

Als je als kleinschalig woonvoorziening het goed doet kan je familie uitstekend betrekken bij de activiteiten binnen je instelling. Familie voelt zich sneller verbonden binnen een kleine setting en het is ook makkelijker om familie te betrekken. Voor veel instellingen blijkt dit wel moeizaam te gaan door een gebrek aan welzijnsmedewerkers die activiteiten kunnen organiseren met de familie.

Kleinschalig wonen min zijde

1. Kleine zorginstellingen hebben soms niet alles op orde

Men heeft zeker de wil, maar een ondernemer kan niet van alle markten thuis zijn en een zorgorganisatie runnen vereist nogal wat van een ondernemer! Van administratiewonderen tot beleid schrijven, kunnen netwerken, leidinggeven, financiële overzichten maken, de regels binnen de zorg kennen, kortom veel voor een enkele ondernemer om allemaal te kennen. Ik kan elke zorgondernemer aanraden om hier en daar wat externe partijen in te huren voor de delen waar men minder goed in is.

2. Er is vaak minder expertise in huis voor dagbesteding en participatie

In grote zorgorganisaties hebben meestal in ieder geval 1 activiteitenbegeleider in dienst, maar vaak wel meer. Er zijn clubs, verenigingen en diverse uitstapjes en activiteiten te doen in huis. Dit is wel sterk afhankelijk per huis. Voor kleinschalig wonen geldt dat daar geen mankracht voor is. Zij moeten alles zelf doen en hebben vaak geen tijd en of expertise om daar mensen op in te zetten.

3. Er zijn minder faciliteiten

Of het nu de tillift is of de winkel die inpandig aanwezig is, dit zijn elementen die een kleinschalige woonvoorziening niet kunnen bieden. Hulpmiddelen kunnen wel aangeschaft worden, maar zijn dan van de bewoner die deze met zijn eigen PGB heeft ingekocht.

Meer zorg voor minder geld

Tips ter ondersteuning bij het zoeken van een goede kleinschalig wooninstelling

Het is moeilijk om te weten wat allemaal op orde is in zorginstellingen. Je mag niet in een andermans dossier kijken, kan moeilijk alle protocollen opvragen en heb maar een beperkte hoeveelheid tijd om erachter te komen wat de sfeer is. Hier een aantal tips op een rij:

1. Vraag naar de frequentie en vorm van communicatie met familie.

De een doet het met een nieuwsbrief, de ander met een familieavond maar participatie van mantelzorgers is een verplicht onderdeel binnen de zorg. Wanneer de frequentie niet geborgd is dan bestaat de kans dat hier te weinig aandacht aan wordt besteed.

2. Vraag naar de in- en uitsluitingcriteria.

Je wilt natuurlijk wel weten of de kans bestaat dat je dierbare uit huis wordt geplaatst bij bepaalde gebeurtenissen. Goed om van te voren te weten welke zorg er wel en niet geleverd wordt.

3. Vraag naar welzijnswerkers en of dagbestedingprogramma.

Zijn er welzijnswerkers aanwezig? Dan zit je goed want lang niet allemaal hebben ze deze groep professionals in dienst. Hebben ze deze niet in dienst? Vraag dan na hoe de kwaliteit van dagbesteding geborgd is. Je kan ook vragen naar de vrijwilligers. Zijn deze er niet dan is er minder mogelijk in de instelling.

4. Vraag naar de bezetting.

Je wilt niet dat er 16 cliënten in de nacht door alleen een stagiaire worden opgevangen. Dus vraag naar de minimum bezetting eisen. Wat is het niveau? Hoeveel uur werkt men? Is men in vaste dienst of allemaal ZZP?

5. Vraag naar de warme maaltijden, kan er rekening gehouden worden met speciale dieetwensen?

Wat wordt er zoal gekookt? Wie kookt er?

6. Hoe zijn de MDO’s eruit?

Vraag naar de bezetting binnen MDO’s, hoe vaak worden ze gehouden?

7. Hoe ziet de omgeving eruit?

Is het schoon, komt de sfeer overeen met wat jou dierbare zoekt? Bij mensen met dementie, is er voldoende afleiding in de vorm van snoezelhoekjes etc.

8. Proef de sfeer.

Maak een praatje met bewoners en medewerkers, staat de radio of televisie aan? Op wat voor zender staat hij dan, is het passend bij de groep?

9. Geef je eigen wensen door en toets hoe men daarop reageert

Wil je dierbare elke dag douchen? Is het een uitslaper? Wil je als familie om 21.00 uur nog langs kunnen komen? Allemaal wensen die je hebt en waarvan je moet toetsen of de instelling zich daarin kan vinden.

10. Vraag naar een inspectierapport en of cliënten tevredenheidonderzoek

Niet van elke instelling is een inspectierapport te vinden, maar wel goed om te zien wat clienten van de instelling vinden.

11. Hoe is de specialistische zorg geregeld

Kan je je eigen huisarts meenemen? Wat voor specialisten hebben een contract binnen de instelling?

12. Hoe is de nachtzorggeregeld

Wat is het niveau aan medewerkers? Zijn ze in het gebouw aanwezig of oproepbaar?

Bedenk wel dat niets perfect is! Je zult moeten geven en nemen, afwegingen moeten maken wat voor jou belangrijk is. Maar besef vooral dat als je dierbare in een instelling komt, groot of kleinschalig, er tegenwoordig nog steeds verwacht wordt dat je mantelzorg verricht. Dat is een plicht vanuit de overheid, ze krijgen geen geld voor alle extra’s, je moet samen met de medewerkers en je dierbare er het beste van maken. Voor ouderen die in principe nog zelfstandig kunnen wonen maar meer sociale interacties willen is er tegenwoordig ook het thuishuis wat op steeds meer plekken in het land opgezet wordt.

Blijf je onzeker? Vraag dan een expert mee, kost wat geld maar zij kunnen wel meer inzicht geven over de locaties en de wensen en behoeftes goed in beeld brengen.